.22 LR (Long Rifle) to obecnie najpopularniejszy nabój bocznego zapłonu (z ang. rimfire). Określenie „boczny zapłon” wzięło się z typu inicjacji zapłonu, poprzez uderzenie iglicą w bok kryzy łuski. Cyfra .22 oznacza średnicę pocisku wyrażoną w calach. Metryczny odpowiednik .22 LR to 5,6x15R (wyrażony w milimetrach). „Dwudziestka-dwójka” swoją popularność zawdzięcza niskiej cenie, niewielkiemu odrzutowi oraz minimalnemu poziomowi hałasu, generowanych przy strzale. Dzięki temu idealnie nadaje się jako amunicja szkoleniowa dla początkujących strzelców. Pomaga wyrobić właściwe nawyki, przy czym zapewnia dużą dawkę „fun’u”.
Jest także cenioną amunicją sportową, a konkurencja z wykorzystaniem naboju .22 LR są szeroko rozpowszechnione, od sportu czysto rekreacyjnego po dyscypliny olimpijskie. W krajach, gdzie dozwolone jest użytkowanie amunicji bocznego zapłonu w myślistwie, jest w tym celu chętnie wykorzystywany. Szczególnie do polowań na drobną zwierzynę i do zwalczania szkodników. Doskonale nadaje się też do treningów strzelań długodystansowych, na krótszych osiach, gdyż już na typowym dystansie 100 m pocisk jest bardzo czuły na wiatr, temperaturę i inne zjawiska atmosferyczne.
Skuteczny zasięg typowego pocisku 40 gr ocenia się na 140 m (dla karabinu powtarzalnego), przy czym powyżej 150 m, następuje coraz większy opad pocisku. Zasięg balistyczny typowego pocisku sięga do 2400 m (od opuszczenia lufy do całkowitej utraty prędkości). Pociski amunicji bocznego zapłonu są albo ołowiane (bez płaszcza) albo pokryte cienką warstwą miedzi, która działa jak smar pomiędzy pociskiem a lufą. Pociski bez płaszcza często są pokrywane smarem dla lepszego działania.
Warianty amunicji .22 LR dostępne w sprzedaży są dość spore, zarówno co do jakości wykonania od najtańszej amunicji do szkolenia i strzelań rekreacyjnych, jak i do zastosowań profesjonalnych, sportowych. Dostępne są również różne warianty prędkościowe pocisku: standardowy (o prędkości od 305 do 346 m/s), poddźwiękowy (subsonic, o prędkościach poniżej 340 m/s), dużej prędkości (HV = high velocity, o prędkościach od 370 do 400 m/s) oraz hipersoniczne (prędkości ponad 430 m/s).
Historycznie nabój kalibru .22 LR został opracowany przez amerykańską firmę J.Stevens Arms & Tool Company w 1887 roku, z połączenia łuski .22 Long z pociskiem 40 ziarnowym od amunicji .22 Extra Long. Stosowany jest zarówno w broni krótkiej (pistolety i rewolwery) jak i w broni długiej, jednostrzałowej, jak i powtarzalnej oraz samopowtarzalnej. Ciekawą wersję naboju .22 LR opracowano podczas drugiej wojny światowej: z pełnym płaszczem (FMJ) do pistoletu HiGH Standard HDM wykorzystywanego do pracy z tłumikiem.
