Często pytacie nas o to jak zacząć przygodę z elaboracją, jaki byłby najbardziej optymalny, a często po prostu najtańszy zestaw na start? Dziś z cyklu Elaboracja - narzędzia dla początkujących, opiszemy Wam gotowe zestawy od firmy Lee Precision, które zawierają prawie wszystko co niezbędne do elaboracji własnej amunicji. Prawie, gdyż do kompletu potrzebne będą Wam jeszcze matryce do danego kalibru, oraz - o ile chcecie wytwarzać amunicję z używanych łusek, również myjka do łusek. Jeśli jednak na początku planujecie elaborować z nowych łusek, to ten zestaw + komplet matryc do interesującego Was kalibru oraz komponenty do samej amunicji (czyli: spłonka, łuska, proch i pocisk) i możecie zaczynać!
A my startujemy z zestawami! Omówimy dziś jeden z 3 dostępnych u nas zestawów. Pomiędzy sobą różnią się niuansami - dodatkowymi narzędziami. Wszystkie zawierają prasę Lee Breech Lock, wagę Safety Powder Scale, dozownik objętościowy prochu, osadzarkę do dużych i małych spłonek, oraz narzędzia do obróbki łuski. Zestaw Lee Bench Prime Press Kit (zdjęcie powyżej) zawiera oddzielną, bardzo wygodną osadzarkę spłonek Auto Bench Prime.
Bardzo podobnym zestawem jest Lee Breech Lock Challenger Kit. Komplet obejmuje prasę Lee Breech Lock Challenger, dozownik pojemnościowy Perfect Powder Measure, wagę Lee Safety Scale, trymer Trim Case (wymaga osobnej matrycy Quick Trim Die do stosowania w prasie), ręczny frez Cutter and Lock Stud, narzędzie do obróbki łuski Chamfer Tool, lubrykant do łusek oraz lejek.
Dziś przyjrzymy się dokładniej zestawowi przygotowanemu na 50-lecie firmy Lee, czyli Lee 50th Anniversary Kit, składającemu się z aż 12 elementów, wymienionych na bocznej ściance kartonu (zdjęcie powyżej). Zestaw ten został przez producenta rewelacyjnie wyceniony, stając się łakomym kąskiem dla tych, którzy szukają najlepszej w stosunku do wartości, możliwości zakupu.
Spory karton po otwarciu okazuje się być wypełniony po brzegi, a firmowa czerwień narzędzi Lee przebija nawet spod przekładek i sporej dawki papierkologii (instrukcji, katalogów, gwarancji i reklam). Całość jest bardzo dobrze zabezpieczona na czas transportu, co jest szczególnie ważne dla delikatniejszych elementów zestawu.
Komplet po rozpakowaniu zajął nam nasz cały blat roboczy. Część elementów wymaga zmontowania, i najlepiej przymocowania na stałe do solidnego blatu. Dotyczy to szczególnie prasy i dozownika objętościowego. Oraz dokupienia kompletu matryc do kalibru, który chcemy elaborować.
Podstawą zestawu jest najnowsza generacja doskonałych pras od Lee, czyli Lee Breech Lock Challenger. Prasa jest wstępnie zmontowana, należy jedynie zamocować na końcu tłoka przezroczysty pojemnik rurowy na zużyte spłonki, dźwignię roboczą tłoka - a całość solidnie przykręcić do blatu.
System montażu dźwigni roboczej jest bardzo prosty i umożliwia montaż samej dźwigni zarówno z lewej jak i z prawej strony, w zależności od preferencji użytkownika. Do końcówki ramienia prasy wsuwamy blok montażowy, z jednej strony nakładamy podkładkę i wkręcamy śrubę, z drugiej, w otwór pod dźwignię, wsuwamy samą dźwignię, ustawiamy pod wygodnym dla nas kątem i solidnie dokręcamy śrubę, która blokuje dźwignię. Teraz pozostaje nam 3 śrubami przykręcić prasę do solidnego blatu. Warto zrobić to porządnie (przewiercić blat i użyć długich śrub z podkładkami i nakrętkami, aby później móc bez problemu używać nawet sporej siły, co może w niektórych przypadkach być konieczne).
Firma Lee Precision nie zapomniała o tubce lubrykantu, niezbędnego do smarowania łusek karabinowych, butelkowych, przed ich obróbką w matrycy formatującej. W przypadku kalibrów pistoletowych, z łuskami walcowatymi, bez zwężenia szyjki, praktycznie wszystkie dostępne matryce to matryce karbidowe, z wnętrzem pokrytym węglikiem spiekanym, który zapewnia odpowiedni poślizg i nie wymaga lubrykacji łuski. Sama lubrykacja jest jednak niezbędna dla łusek karabinowych ze zwężeniem szyjki łuski. Bez tego łuska zakleszczyłaby się w matrycy.
W komplecie otrzymujemy dwie osadzarki spłonek, czyli zestaw Lee Safety Prime. Jedna, oznaczona w dolnej części LR (large) jest dedykowana dużym spłonką, druga oznaczona SM (small) - małym. Choć używamy różnego typu spłonek (inne do broni krótkiej, inne do długiej a jeszcze inne do kalibrów Magnum) to i tak każdy z tych typów spłonek występuje jedynie w dwóch wielkościach: małej i dużej.
Zatem oferowany zestaw obsłuży nam wszystkie spłonki, wymagać będzie jedynie wymiany tacki z podajnikiem, w zależności od wielkości spłonki, którą w danej chwili będziemy używać. Osadzarki Lee Safety Prime współdziałają z prasą Lee i wymagają montażu na korpusie prasy.
W górnej części ramy (korpusu) prasy Lee Breech Lock Challenger, mamy gwintowany, mały otwór, z przykręconą doń śrubką (na zdjęciu powyżej śrubka została już odkręcona). W tym właśnie miejscu, przykręcamy jeden z dwóch adapterów, które otrzymujemy w zestawie osadzarki. Nie sposób go pomylić, gdyż jego kształt dopasowany jest do danego rodzaju prasy.
Osadzarka Lee Safety Prime współpracuje z ręczną osadzarką spłonek, którą otrzymujemy w komplecie z prasą. Ma ona postać małej wkładki (a właściwie to dwóch, gdyż jedna dostosowana jest do małych, a druga do dużych spłonek), którą wsuwamy w wycięcie w górnej części tłoka, pod gniazdem do montażu uchwytu łuski.
Oczywiście możemy korzystać z tej ręcznej osadzarki, jedyną jej wadą jest to, że każdą spłonkę musimy podawać ręcznie, nakładając ją do koszyczka osadzarki. Dużo wygodniej jest korzystać z osadzarek Lee Safety Prime, gdyż w specjalnej tacce zmieści się spora ilość spłonek.
Aby umieścić w niej spłonki, zdejmujemy tackę z podajnika i otwieramy ją. Dolna część tacki ma specjalne rowki - na tą część wsypujemy z pudełka spłonki i potrząsamy tacką, aż wszystkie ułożą się w odpowiedni sposób (czyli denkiem spłonki do dołu, a koszyczkiem ku górze). Po prawidłowym ułożeniu się spłonek, zamykamy pokrywę tacki i blokujemy ją suwakiem.
Teraz wkładamy tackę ze spłonkami do podajnika.
Na prasie montujemy odpowiedni adapter, dokręcając go śrubą do ramy prasy.
Wsuwamy podajnik spłonek do adaptera. Całość jest gotowa do pracy. W momencie, gdy ramię ręcznego podajnika odchyli się do tyłu i zetknie z podajnikiem spłonek osadzarki Lee Safety Prime, naciskamy żebrowaną na dole część suwaka, który otwiera kanał podajnika i umieszcza dokładnie jedną spłonkę w podajniku ręcznym.
Kolejnym elementem zestawu jest objętościowy dozownik prochu Perfect Powder Measure, wraz ze statywem, który również przykręcimy do naszego blatu roboczego. Dozownik objętościowy, po prawidłowym ustawieniu, pozwala na bardzo szybkie (objętościowe) i dokładne (dzięki mikrometrycznemu ustawieniu) przygotowanie żądanej naważki prochu. Mikrometryczna komora wyskalowana jest w cm3 a w załączonej instrukcji podane są wartości dla typowych prochów i kalibrów.
Zmontowanie dozownika polega na nałożeniu w górnej części przezroczystego pojemnika na proch, w dolnej na dokręceniu lejka oraz na zamocowaniu całości do załączonego statywu, który z kolei przykręcamy do naszego roboczego blatu. Pamiętajmy o tym, że po nasypaniu prochu najpierw zakręcamy pojemnik, który odkręcamy dopiero po nałożeniu na głowicę dozownika. Unikniemy przez to rozsypania prochu po całym pomieszczeniu…
Dla pewności i uzyskania większej dokładności, naważkę, którą uzyskamy przy pomocy objętościowego dozownika prochu, warto jest zważyć. Producent nie zapomniał o tym i do zestawu dołożył bardzo dobrą i dokładną wagę szalkową Lee Perfect Powder Scale. Jest to bardzo prosta a jednocześnie dokładna i niezawodna waga. Sam Lee chwali się, iż jest najlepszą wagą na rynku, a inni producenci wzorują się na niej w swoich rozwiązaniach. Coś w tym jest… Warto też dodać, że jest to jedna z najtańszych wag na rynku. Czyli ma same plusy :-)
Waga składa się z 3 części: ramienia, korpusu i tacki będącego jednocześnie szalką. Przeciwwagą dla szalki jest wspomniane już ramię, w którym zamocowane są 3 rodzaje odważników. Największy, w postaci kulki, odpowiada za dziesiątki grainów, mniejsze, regulowane suwakiem to jednostki i dziesiętne części graina. Pozwala to na ustawienie pomiaru od 0,1 graina do 109,9 graina, z dokładnością do 0,1 graina. Czyli całkowicie wystarczającą, zważywszy na fakt, że zauważalna różnica to często skok o 0,3-0,5 graina.
Przed ważeniem prochu ustawiamy wartość jaką chcemy uzyskać, a następnie do szalki przesypujemy proch odmierzony dozownikiem objętościowym. Jeśli wskaźnik będzie poniżej wyznaczonego na korpusie zera, to dosypujemy proch (warto zaopatrzyć się w takim przypadku w mikrodozownik prochu, czyli tzw. trickler, który pozwoli nam na precyzyjne dosypywanie prochu, nawet po jednym ziarenku). Jeśli waga przechyli się powyżej zera - musimy ciut prochu odsypać. Przy idealnym wskazaniu, mamy dokładnie taką naważkę, jaką ustaliliśmy na wadze.
Lee Precision w swoim komplecie umieścił prosty i bardzo dobry frez do skracania łusek - Value Trim Case Trimmer. Stosuje się go bezpośrednio na prasie, wymaga jednak do działania specjalnej matrycy Quick Trim Die, którą kupujemy oddzielnie do danego kalibru. Nie jest to spory wydatek, ale warto go ponieść, gdyż praca z tym trymerem jest bardzo prosta. W komplecie mamy też całkowicie ręczny trymer, ale o tym za moment.
Lee Value Trim Case Trimmer jest urządzeniem bardzo prostym a jednocześnie dokładnym i szybkim. Łuski używane, po użyciu ulegają powiększeniu - ciśnienie dociska je do ścian komory nabojowej, i czasami powiększają się one od strony szyjki łuski. Formatowanie w matrycy formatującej całą łuskę, przywraca wszystkie wymiary łuski do stanu fabrycznego, poza jej długością. Jeśli łuska jest zbyt długa (co wynika ze specyfikacji SAAMI lub C.I.P. dla danego naboju) musimy ją skrócić. Jeśli natomiast jest za krótka, to koniecznie ją wyrzucamy.
Do trymera dołożona jest mała tacka, którą mocujemy na tłoku w okolicach gniazda montażowego uchwytu łuski. Służy ona do zbierania w niej opiłków po skróceniu szyjki łuski. To proste narzędzie, oszczędza nam czas na sprzątanie po pracy. Zdecydowanie to coś z typu: małe, a cieszy :-)
W zestawie znajdziemy też lejek antystatyczny, który przeznaczony jest przesypywania odmierzonej lub zważonej naważki do łuski. Jego budowa nie powoduje przywierania ziarenek prochu (antystatyczny) a wylot lejka jest tak ukształtowany, że możliwe jest bezpośrednie przesypanie całego prochu do łuski o dowolnej średnicy wylotowej, popularnych kalibrów.
Ostanie z narzędzi dołączonych do zestawu, to właściwie kolejny zestaw, a nie jedno narzędzie. Mamy tu bowiem frez do ręcznego skracania łusek (Cutter & Lock Stud) z adapterem do stosowania go z wkrętarką, oraz narzędzie do obróbki gniazda spłonki i szyjki łuski. Tym samym otrzymujemy wszystkie narzędzie niezbędne do obróbki łuski.
Producent zadbał o to, aby każdy, kto zaczyna swoją przygodę miał startowy, bardzo porządny zestaw, który potem w miarę potrzeb i chęci można dalej rozbudować. Jeśli korzystać będziemy z nowych łusek, jedyne co musimy dokupić to matryce do danego kalibru oraz same komponenty (spłonki, łuski, proch i pociski). Od razu warto jednak zaopatrzyć się też w dobrej jakości suwmiarkę (do mierzenia długości łuski oraz całego naboju) oraz o matrycę Lee Quick Trim Die, która znacząco ułatwi nam skracanie łusek. A potem również urządzenie do mycia używanych łusek, gdyż łuski możemy wykorzystać od 5 do 10 razy w zależności od ich stanu. A jeśli nie wiecie jaki zestaw będzie najlepszy dla Was, to serdecznie zapraszamy do naszego sklepu, gdzie doradzimy Wam i pomożemy skompletować optymalny zestaw.
