Elaboracja - Narzędzia dla początkujących cz.9 - Zaciskanie pocisku

25-03-2025

Życie samo dostarcza tematów na ciekawe blogi ;-) To jedno ze źródeł, które nas inspiruje. Innym są nasi czytelnicy, którzy zadają ciekawe pytania, na które my z kolei staramy się odpowiedzieć. Poza tym jest jeszcze długa kolejka równie ciekawych tematów, które czekają na swój czas… Na wszystko musi przyjść pora. Teraz nadeszła na… zaciskanie. Nie miejcie jednak obaw, nie chodzi o zaciskanie pasa, a o zaciskanie pocisków, często określane też jako crimp’owanie (od angielskiego słowa crimp).

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Najczęściej z zaciskaniem osadzonych pocisków mamy do czynienia, gdy elaborujemy amunicję do broni samopowtarzalnej, np do pistoletów. Komplet matryc do kalibrów pistoletowych, często posiada 4 matryce, w tym właśnie matrycę zaciskającą. Zaciśnięcie pocisku ma na celu jego pewne osadzenie w zadanym miejscu, podczas całego cyklu pracy broni, który przy broni samopowtarzalnej ma często dość gwałtowny przebieg.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Również gotowa, fabryczna amunicja do tego typu broni ma już fabryczny zacisk stabilizujący pocisk w łusce. I wydawałoby się, że w przypadku amunicji fabrycznej jest to w zupełności wystarczające i nic z takim pociskiem już się nie stanie. Poza jego wystrzeleniem oczywiście. No cóż… życie potrafi zaskoczyć i właśnie o tym będzie w dzisiejszym odcinku.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Tu przydała nam się możliwość osobnego zakupu samej matrycy zaciskającej od firmy Lee Precision. Bowiem oprócz całych zestawów, możemy bez problemu kupić pojedynczą matrycę. Najczęściej takiego zakupu dokonujemy, gdy zużyje się lub uszkodzi jedna z matryc z posiadanego zestawu. Ale może okazać się, że potrzebna nam będzie tylko ta jedna matryca. W naszym przypadku to matryca zaciskająca do amunicji .38 Special.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Zaraz, zaraz - przecież to amunicja rewolwerowa, a rewolwer nie jest stricte bronią samopowtarzalną. W pewnym sensie… jest - po naciśnięciu spustu pada strzał i następuje obrót bębna, a broń jest gotowa do kolejnego strzału. Przeładowanie odbywa się mechanicznie, a nie automatycznie, napędzane energią gazów powstałą przy strzale. Nie ma więc tu typowego „poniewierania” amunicji. Skąd więc potrzeba zaciskania pocisków? Sprawcą zamieszania okazał się ten mały rewolwer do skrytego noszenia i ochrony osobistej.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

To Kimber K6xs - 6-strzałowy rewolwer zasilany amunicją .38 Special (oraz .38 Special +P, o zwiększonym ciśnieniu, dedykowanej do samoobrony). Posiada on aluminiowy szkielet oraz stalową lufę i bęben. Ma ukryty, wewnętrzny kurek i działa w trybie DAO (Double Action Only - jedynie podwójnego działania). Co oznacza, iż spust najpierw napina kurek a dopiero w końcowej fazie go zwalnia i pada strzał. Jest przez to dość ciężki (nie ma trybu SA Single Action, pojedynczego działania). Jednak jako broń stricte do ochrony, spust nie może być lekki. Strzału w sytuacji awaryjnej musimy być absolutnie pewni.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Do strzelania przygotowaliśmy kilka typów amunicji, na pierwszy ogień poszła dość tania, a ciesząca się dobrą opinią celnej amunicji wersja LRN od Sellier&Bellot. Typowa gramatura 158 gr, pocisk ołowiany bez płaszcza, jedynie pokryty warstwą lakieru.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

A do tego z fabrycznym crimpem - czyli już posiadający zacisk. Wszystko zatem powinno działać jak należy. Ale - teoria to jedno, a życie pokazuje, że nie zawsze to co teoretycznie jest ok, będzie takie w rzeczywistości.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Na poniższym zdjęciu mamy porównanie amunicji LRN ze zbijakiem z pociskiem FMJ (Full Metal Jacket, czyli pocisk pełnopłaszczowy).

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Od razu dodam, że używaliśmy do prób również amunicji .38 Special FMJ jak i z częściowym płaszczem (z ołowianym czubkiem) i na tej amunicji wszystko działało jak należy, bez najmniejszych problemów. Choć skupienie nie było na niej najlepsze. Wiadomo - trzeba dobrać pocisk do lufy. Nawet tylko 2 calowej ;-)

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

W ruch na strzelnicy poszła więc amunicja LRN. test na 25 m, co dla tak małej broni z lufą 2-cale to nielada wyzwanie. Pierwszy strzał - ósemka. Jest nieźle. Mała korekta celowania i dwa kolejne lądują w 10-tce. Z bardzo małym rozrzutem. Zatem chyba mamy zwycięzcę w kategorii doboru naboju do broni. Naciskamy spust i… blokada. Bęben się nie przekręca, spust unieruchomiony. Bębna początkowo nie można otworzyć. Pierwsza myśl - awaria broni. Nawet nowej może się zdarzyć, choć to mało prawdopodobne.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

W końcu udaje się otworzyć bęben. Wyjmujemy łuski i naboje. Dokładnie sprawdzamy broń - bez amunicji wszystko działa. Sprawdzamy więc pozostałą amunicję i… okazuje się, że w kolejnych nabojach wysunęły  się pociski, blokując tym samym możliwość obrotu bębna. Jak to możliwe, skoro były fabrycznie zaciśnięte? Próbujemy ponownie FMJ tej samej firmy - wszystko działa. Jeszcze raz LRN, 2 strzały i znów blokada.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

W czym tkwi problem? Zapewne w samym pocisku. Bez płaszcza z dodatkową lakierowaną powłoką, najwidoczniej jest zbyt „śliski” aby fabryczny zacisk w postaci okręgu potrafił utrzymać go w miejscu. Zrezygnować z tej amunicji? W sumie najprostsza sprawa, ale… No właśnie - ale. Osiągnęliśmy z nią najlepsze skupienie. W dodatku jest dość tania. Szkoda by było…

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Co nam zatem pozostaje? Poprawienie zacisku pocisku, tym razem nie w wersji fabrycznej (czyli jedynie niewielki okrąg wokół łuski), ale zaciśnięcie na wylocie łuski na długości ok 3 mm. Idealna do tego jest matryca zaciskająca od Lee Precision z możliwością ustawienia głębokości zacisku. Zatem - próbujemy. Wyzwanie ciekawe a efekt może być dość tanim rozwiązaniem naszego problemu :-)

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Na zdjęciu matryca zaciskająca była już zamocowana w Breech Lock - tulei do montażu w prasach Lee Precision. Dzięki tym tulejom możemy szybko wymienić matryce, bez potrzeby ich ponownej kalibracji. A jak kalibrujemy matrycę do zaciskania pocisku? Dokładnie tak samo jak matrycę do formatowania. Czyli częściowo wkręcamy matrycę do gniazda prasy.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Następnie zakładamy na tłoku uchwyt łuski do naszego kalibru i przesuwamy tłok maksymalnie do góry.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Teraz dokręcamy matrycę tak aby jej czoło zetknęło się z górą uchwytu łuski.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Lekko opuszczamy tłok i dokręcamy matrycę o ćwierć obrotu, po czym blokujemy ją w tym ustawieniu nakrętką kontrującą. Mamy matrycę skalibrowaną do pracy.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Teraz wkładamy fabryczną amunicję do uchwytu łuski.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Dźwignia prasy w dół, tłok w górę, wprowadza nabój do matrycy. W końcowej fazie czujemy lekki opór, aż dochodzimy do końca. Mamy wykonany zacisk na pocisku.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Po wyjęciu naboju, wyraźnie widzimy iż górna część łuski, aż do fabrycznego zacisku ma mniejszą średnicę - łuska w tym miejscu jest zaciśnięta na pocisku, na wskazanej na powyższym zdjęciu szerokości.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Porównajmy teraz wykonany przez nas zacisk, z fabrycznym zaciskiem. Widać różnicę? Zdecydowanie. Głębość (lub jak kto woli - szerokość) zacisku możemy regulować dokręcając lub wykręcając śrubę regulacyjną, znajdującą się w górnej części matrycy.

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Teraz czas na kolejne naboje z 50-nabojowej paczki. Operacja jest prosta, wszystko idzie błyskawicznie. Po kilkunastu minutach mamy wszystkie naboje zaciśnięte i gotowe do testów. Wizyta na strzelnicy i… wszystko działa perfekcyjnie, amunicja układa się na tarczy najlepiej z wszystkich testowanych. Co bardzo cieszy :-)

Blog o broni palnej i nie tylko - Elaboracja - Narzędzia dla początkujących - Zaciskanie pocisku (crimp)

Jak widzicie odrobina wnikliwości, garść wiedzy i odpowiedni sprzęt, umożliwiły nam korektę fabrycznej amunicji, która po zaciśnięciu sprawuje się rewelacyjnie. Wniosek z tego przypadku jest prosty - sprzęt do elaboracji może z powodzeniem przydać się nie tylko do wytwarzania nowej amunicji, ale i do poprawiena parametrów amunicji fabrycznej. Czy zatem warto inwestować w sprzęt do elaboracji? Uważamy, ze zdecydowanie tak! Do tego wszystko co do niej niezbędne, zawsze znajdziecie na półkach naszego sklepu. Zapraszamy!