Optyka celownicza z firmy Vector Optics zrobiła na Was równie mocne wrażenie co na nas. Dlatego też sukcesywnie będziemy przybliżać Wam poszczególne produkty Vector Optics, szczególnie te z topowych serii objętych dożywotnią gwarancją. Dziś porównanie trzech lunet z serii Continental, wszystkie z tubusem 34 mm, zapewniającym spory zakres korekty siatki celowniczej (zarówno co do nawiewu jak i elewacji), która znajduje się w tych modelach w pierwszym planie (FFP - First Focal Plane). O siatkach w pierwszym i drugim planie (FFP i SFP) pisaliśmy już w naszym blogu poświęconym lunetom celowniczym, dziś zatem jedynie przypomnimy co daje nam siatka FFP (w pierwszym planie).
Siatka w pierwszym planie - jak sama nazwa wskazuje, znajduje się w pierwszym planie optycznym, całego układu optycznego lunety, a więc jeszcze przed zestawem odpowiedzialnym za powiększenie. Dlatego też zmiana powiększenia lunety, zmienia nam wielkość siatki celowniczej. Co to oznacza, poza różną wielkością, szczególnie przy najmniejszym powiększeniu często zbyt małą, aby można było cokolwiek z siatki odczytać. Oczywiście nawet przy najmniejszym powiększeniu, można skutecznie celować, korzystając z centralnego punktu. Ale to właśnie ta zmiana wielkości siatki celowniczej jest jej olbrzymim atutem, bowiem niezależnie od powiększenia, mamy możliwość pomiaru np. odległości celu, ŚPT (średniego punktu trafienia) a tym samym dokonywania korekt. Również bezpośrednio na siatce.
Jeśli mamy, tak jak w przypadku lunet Vector Optics Continental, siatkę ze skalą w MIL (miliradianach) to wiemy, że 1 MIL odpowiada odcinkowi 10 cm na 100m, a 0.1 MIL (czyli minimalny skok korekty na wieżyczce) to 1 cm na 100m. Analogicznie na 200 m to 20 cm i 2 cm, na 300m 30 cm i 3 cm. I przy mniejszych odległościach, np. na 50m 1 MIL odpowiada odcinkowi 0,5 cm, a 0.1 MIL = 0,05 cm. Znając te zależności możemy wyznaczyć odległość, lub znając odległość możemy zmierzyć niezbędne poprawki. Przy czym nie musimy przejmować się jakie mamy powiększenie, gdyż przy siatce w pierwszym planie, pomiarów możemy dokonywać zawsze. Przy siatce w drugim planie (SFP = second focal plane) jedynie jedno z powiększeń, jest tzw. powiększeniem roboczym, i tylko przy nim możemy dokonywać pomiarów i korekt. Musimy wtedy wiedzieć jakie powiększenie jest robocze i pamiętać o przestawieniu, jeśli chcemy dokonać pomiarów i korekt.
Wracając jednak do naszych dzisiejszych bohaterów, to wiemy już, że wszystkie trzy lunety mają siatkę w pierwszym planie i tubus 34 mm. Różnią się zakresem powiększeń, wielkością obiektywu i w jednym wypadku, choć to tylko kwestia estetyki, również kolorem (jest to powłoka w kolorze FDE Coyote). Prezentowane dziś lunety to Vector Optics Continental 5-30x56 (powiększenie zmienne w zakresie od x5 do x30 i obiektyw o średnicy 56 mm), Vector Optics Continental 4-24x56 oraz Vector Optics Continental 3-18x50. Ich wspólną cechą (oprócz takiej samej siatki celowniczej VEC-MBR w pierwszym planie oraz tubusa 34 mm) jest też spora i stała (niezależna od powiększenia) odległość od oka (tzw. eye relief) wynosząca 4 cala (ok. 10 cm). Jest to odległość w której wyraźnie widzimy cały obraz wraz z siatką. W wielu lunetach ta wartość jest zmienna w pewnym zakresie, co oznacza, że w zależności od powiększenia, zmienia się odległość od oka. A to wymusza zmianę składu, co jak się domyślacie, nie jest korzystne, szczególnie przy strzelaniu precyzyjnym.
Te trzy lunety (oprócz wspomnianych już podobieństw i różnic) dzieli jeszcze kilka innych a nader istotnych rzeczy: długość, waga, jasność oraz zakres regulacji elewacji (czyli korekty góra - dół, niezwykle istotnych przy strzelaniu na długim dystansie i dokonywaniu niezbędnych korekt na opad pocisku). Co do korekty nawiewu (prawo - lewo) wszystkie mają ten sam zakres czyli 16 MIL. Pierwsza z prezentowanych dziś lunet to Vector Optics Continental 5-30x56 (widoczna na lunecie poziomiczka nie jest na wyposażeniu fabrycznym). Przypomnijmy, że lunety celownicze z serii Continental to cream de la cream marki Vector Optics.
Firma w swojej topowej linii zastosowała wszystkie możliwe udogodnienia. Mamy tu przede wszystkim niemieckiej produkcji szkła HD (o dużej gęstości i niskiej dyspersji), a dokładniej soczewki LaREE w pełni pokryte wielowarstwową, doskonałą powłoką VePRO. Co to oznacza? Szkło HD zapewnia doskonałe właściwości optyczne, a powłoki VePRO generują czysty obraz, bez aberracji chromatycznej i wysokim nasyceniu barw. Do tego bardzo jasny w szerokim zakresie powiększeń. Ma to kolosalne znaczenie dla prawidłowej identyfikacji celu.
Jak już wspominaliśmy lunety Continental posiadają stałą i wyjątkowo dużą odległość od oka (tzw. eye relief) wynoszącą aż 4 cale / 102 mm. I to niezależnie od powiększenia! Pozwala to na spore odsunięcie oka, bezpieczne przy odrzucie z najmocniejszych kalibrów, oraz na łatwiejsze uzyskanie prawidłowego składu i montażu lunety. Do tego luneta ma bardzo doby tzw. eye-box, czyli idealny obraz, bez ciemnych ramek i zniekształceń, niekoniecznie przy idealnie osiowym ułożeniu oka.
Szeroki zakres regulacji błędu paralaksy bocznym pokrętłem, od 10 jardów do 500 a potem do nieskończoności, pozwala na idealne ustawienie optyki względem celu. Bębny lunety posiadają blokadę, chroniącą przed przypadkowym przestawieniem nastaw podczas przenoszenia lub transportu broni. Aby dokonać korek, należy „podnieść” pokrętło regulacyjne, a po dokonaniu korekty, „wcisnąć” je do dołu, a tym samym zablokować. Kolejną istotną cechą regulacji jest funkcja Zero Stop, pozwalająca na blokadę „zera”. Po jej ustawieniu, nie zejdziemy niżej niż ustawione zero. Jest to bardzo przydatna funkcja, gdy po dokonanych korektach, chcemy wrócić do naszego zera. Nie musimy pamiętać ile zrobiliśmy obrotów, po prostu kręcimy z powrotem, aż do zablokowania pokrętła.
Bęben elewacji posiada też wskaźnik obrotu - jeśli zrobimy pełen obrót i przejdziemy do następnego, wskaźnik wysunie się, informując nas, że jesteśmy już w kolejnym zakresie obrotu. To również pozwala na szybką orientację z aktualnymi nastawami. Wszystkie te cechy są wysoce pożądane w strzelaniu długodystansowym, gdzie często dokonuje się korekt ustawień, ze względu na dystans. Rozbudowany krzyż w pierwszym planie (FFP - first focal plane) z tzw. „choinką” pozwala nam dokonywać zarówno korekt naszego punktu trafienia (a dokładniej ŚPT czyli średniego punktu trafienia) bezpośrednio na siatce.
Siatka wraz z analogowym dalmierzem, umieszczonym w górnej prawej ćwiartce, pozwala nam na pomiar lub jak niektórzy mówią - oszacowanie odległości. Dzięki temu że siatka jest w pierwszym planie i zmienia się wraz z powiększeniem, możemy takiego pomiaru dokonać przy dowolnej krotności powiększenia, choć przy najmniejszych będzie to raczej niemożliwe, ze względu na bardzo małą czytelność siatki przy dolnym zakresie powiększeń. Taki dalmierz nazywamy dalmierzem stadiametrycznym. Luneta Vector Optics Continental 5-30x56 ma długość 392 mm i waży 810 g, co czyni ją dość sporym narzędziem.
Ten model posiada zakres korekty elewacji aż 26 MIL, co jest wartością sporą, ale… jak za moment przekonamy się, te z mniejszym powiększeniem mają zakres korekty elewacji odpowiednio większy. Kolejna z różnic to pole widzenia. Im większe powiększenie, tym mniejsze pole widzenia, a co za tym idzie trudniejsze „namierzenie” celu. Choć sam cel, dzięki większemu powiększeniu, zobaczymy w większej ilości szczegółów. To zaleta dużego powiększenia. Ale związane z nią są teś pewne wady: ciemniejszy obraz (co jest konsekwencją powiększenia) oraz wyraźniejsze dostrzeganie drgań przenoszonych przez nasze ciało. Co jest szczególnie uciążliwe przy strzelaniu „z ręki”, bez podpory. A nawet z nią, będziemy widzieć ruch na broni, od naszego oddechu a nawet od uderzenia serca.
Dlatego też warto dobrze przemyśleć dobór lunety. Jak za moment zobaczymy, mniejsze powiększenie, choć naturalną koleją rzeczy daje nam mniej szczegółów celu, ma też swoje zalety.
Kolejną z omawianych lunet, jest Vector Optics Continental 4-24x56 w kolorze FDE Coyote. I tu bez dwóch zdań kolor kradnie całe show ;-) No rzuca się w oczy, bez dwóch zdań. Do tego świetnie będzie się komponował z jednostkami w podobnych kolorach, a przecież nie wszystkie są czarne - weźmy choćby karabiny Heckler&Koch w kolorze RAL8000, Diamondback Bronze, czy najnowsze karabiny CZ600 Deep Bronze. Luneta ta jest wręcz skrojona pod takie jednostki.
I choć nie samym kolorem człowiek żyje ;-) to ciężko przejść obok niego obojętnie. Wróćmy jednak do samej lunety. Wiemy już, że ma taki sam tubus 34 mm, również obiektyw o średnicy 56 mm oraz taką samą siatkę celowniczą VEC-MBR umiejscowioną w pierwszym planie, z tzw. „choinką” pozwala nam dokonywać zarówno korekt naszego punktu trafienia (a dokładniej ŚPT czyli średniego punktu trafienia) bezpośrednio na siatce.
Siatka posiada centralnie podświetlany znak (krzyż z centralną kropką) w 6 poziomach, z wyłączeniem pomiędzy nimi. Regulacja dioptrii dostępna jest w zakresie od 2 do -3. W komplecie oprócz lunety, otrzymujemy osłonę przeciwsłoneczną, komplet obejm montażowych, ściereczkę, osłony na obiektyw i okular oraz dodatkową wieżyczkę bez funkcji ZeroStop (zwiększającą zakres regulacji o kilka MILS). Całość okraszona jest dożywotnią gwarancją VIP i bardzo atrakcyjną ceną.
Luneta Vector Optics Continental posiada nieco mniejszy zakres powiększeń od x4 do x24. Jest to jednak nadal bardzo popularny zakres, dający de facto więcej możliwości (aż 6-krotny zoom) niż np. lunety amerykańskiej firmy Vortex Optics z bardzo popularnej seri Viper PST i ich najnowszej drugiej generacji, z zakresem 5-25x. Mamy tu bowiem mniejszy, jedynie 5-krotny zoom (krotność powiększenia). Co daje nam luneta Vector Optocs Continental 4-24x56 w stosunku do omawianej na początku 5-30x56?
Po pierwsze: większą korektę elewacji, gdyż mamy tu aż 34 MIL (w 5-30x56 było to 26 MIL). A pamiętajmy, że siatka umieszczona jest fabrycznie w połowie skali, więc faktycznie mamy do wykorzystania nie pełne 34 MIL, ale 17 MIL w dół i 17 MIL w górę (wcześniej odpowiednio 13 i 13 MIL). 4 MIL więcej to 40 cm na 100 m - niby niewiele, ale… na 1000 m to już 400 cm! Czyli naprawdę sporo. Mniejsze powiększenie to też większe pole widzenia jak i jaśniejszy obraz przechodzący przez cały układ.
Skoro wiemy już, że mniejsze powiększenie daje nam kilka dodatkowych możliwości, to sprawdzimy jeszcze jak ma się to w trzeciej lunecie - Vector Optics Continental 3-18x50. Teoretycznie najmniejsze powiększenie daje nam najmniej, ale - daje też więcej ;-) Zależy z której strony spojrzeć. Fakt - największe powiększenie, czyli x18 może nie powala (szczególnie w porównaniu z x30) niemniej jednak generowanemu obrazowi nic nie można zarzucić. Choćby dlatego, że ta luneta, właśnie przez mniejsze powiększenie, daje nam najjaśniejszy obraz z całej trójki, który z znacznym stopniu rekompensuje mniejszą ilość szczegółów.
Po drugie znacząco wzrasta nam pole widzenia - widzimy większy fragment, również wokół celu, dzięki czemu mamy większą świadomość sytuacyjną i szybciej namierzymy nasz cel. Na samym dole powiększenia, czyli x3 przy odrobinie wprawy możemy korzystać z lunety jak z kolimatora (w każdym razie jak z kolimatora pryzmatycznego, który też powiększa obraz) i celować obuocznie, a więc z jeszcze większą świadomością sytuacyjną. A wisienką na torcie jest dostępny w tej lunecie zakres korekt na elewacji.
Wynosi on bowiem wręcz spektakularne 44 MIL! Jak już wspominaliśmy, faktycznie będzie to 22 MIL w górę i 22 MIL w dół. Czyli w jednym tylko kierunku mamy prawie cały zakres lunety 5-30x56 i to liczony zarówno w górę jak i w dół! Zatem w stosunku do 26 MIL lunety z największym powiększeniem, nasz cały zakres korekty jest większy o 18 MIL co daje na 180 cm na 100 m i aż 1800 cm na 1000m. Olbrzymi zakres korekty, pozwalający na strzelanie na najdłuższym nawet dystansie.
Oczywiście w przypadku strzelań na długim dystansie i tak korzystamy z szyn ze skosem 20 lub 30 MOA, które zwiększają nam zakres poprawek, jednak jeśli luneta ma większą możliwość korekt, to wyłącznie lepiej. Najpopularniejszy skos szyn 20 MOA (stosowany już fabrycznie w wielu karabinach) odpowiada 5,82 MIL. Zatem mając szynę 20 MOA i lunetę z całkowitą regulacją 44 MIL, czyli 22+22 MIL, przy szynie ze skosem 20 MOA (5,82 MIL) faktyczny zakres korekty będzie wynosił 22-5,82 w dół i 22+5,82= 27,82 MIL w górę.
Warto zwrócić też uwagę, że w karabinach snajperskich czy wyborowych, w wojsku, nie stosuje się zazwyczaj zbyt dużych powiększeń. W karabinie H&K MR308 A3-28 będącym cywilnym odpowiednikiem wojskowego H&K 417 G28, US Army stosuje lunetę Sig Sauer Tango6T 1-6x24, a na tym samym karabinie w armii niemieckiej lunetę Schmidt&Bender 3-20x50 OEM. A mówimy tu o karabinie DMR (Designated Marksman Rifle) czyli dedykowanemu strzelcom wyborowym.
Na powyższym zdjęciu przedstawiamy porównanie wszystkich 3 omawianych dziś lunet, z ich wymiarami, wagą i zakresem korekt - możecie więc szybko i łatwo porównać je między sobą, a tym samym łatwiej podjąć decyzję, która z nich będzie dla Was najlepszym wyborem. Wszystkie dostępne są w naszym sklepie, do odwiedzenia którego serdecznie Was - jak zwykle - zapraszamy :-)
