Nie tak dawno omawialiśmy sposoby montażu kolimatorów Vector Optics na broni krótkiej - pistoletach. Dziś czas na przedstawienie Wam jak możemy zamontować kolimatory na broni długiej - karabinach. Tak właściwie to może nawet należałoby od broni długiej zacząć, gdyż pierwsze kolimatory powstały właśnie z myślą o nich, a dopiero później miniaturowe wersje kolejnych generacji, przystosowane zostały do montażu na pistoletach. Na wszystko przychodzi jednak czas, a że mikrokolimatory zyskały olbrzymią popularność, przedstawiliśmy je Wam wcześniej.
Montaż celowników optycznych takich jak kolimatory, poza nielicznymi wyjątkami, jest dość prosty i w większości wypadków opiera się na doborze odpowiedniej wysokości montażu kolimatora, który zamontowany będzie na górnej szynie RIS (Picatinny) karabinu. Na typowych platformach, na jakich montujemy kolimatory taka szyna występuje, lub też jest możliwość jej zamocowania (np. w karabinach typowo myśliwskich). Wysokość montażu zależy od typu broni. Na klasycznych karabinach powtarzalnych, ze względu na skład jaki w nich występuje, zastosujemy montaż niski,
Również na prezentowanym na zdjęciach karabinku PCC KelTec Sub2000 (karabinek na naboje pistoletowe, w tym wypadku w kalibrze 9x19 mm podawanych z magazynków Glock). Zamontowany na nim kolimator to Vector Optics Scrapper 1x25 z systemem MOS (system aktywacji kropki wykrytym ruchem i wyłączania znaku celowniczego po ok 2 min. bezczynności, w celu przedłużenia żywotności baterii). Kolimatory Scrapper objęte są dożywotnią gwarancją i dostarczane z dwoma typami montażu: niskim i wysokim, tak więc bez najmniejszego problemu zamocujemy ja na dowolnym karabinie z szyną RIS.
Ze względu na specyfikę karabinka KelTec Sub2000 (o którym pisaliśmy w jednym z pierwszych blogów) - jego systemowi składania „na pół” i przeznaczeniu jako broni surwiwalowej, nie do końca możliwe jest wykorzystanie jego górnej szyny. Ale o tym za moment. Wykorzystano tu specjalny rodzaj montażu firmy MCarbo, który pozwala na złożenie kolimator na bok (podobnie jak w powiększalnikach do kolimatorów) a tym samym na sprawne złożenie samej broni do transportu.
Po złożeniu karabinek „zmniejsza się” o połowę, można zatem włożyć go do całkiem niewielkiego plecaka. To jego ogromna zaleta i szkoda byłoby go tej zalety pozbawiać. Z drugiej strony jeszcze większą zaletą jest stosowanie celownika kolimatorowego, więc… dzięki montażowi MCarbo udało połączyć się ogień z wodą - mamy możliwość stosowania nowoczesnego systemu celowniczego jakim jest kolimator, a zarazem nadal korzystać z zalety składania samego karabinka.
Montaż jest przemyślany i bardzo dobrze wykonany, co powoduje, że bez problemu trzyma „zero” (ustawienie kolimatora na cel na danym dystansie), pomimo jego składania. Wróćmy jednak do fabrycznej szyny, umiejscowionej na przednim łożu, nad lufą. Ma ona dwie wady: pierwsza - wykonana jest z plastiku. Druga - nie do końca odpowiada specyfikacji MIL Spec 1913 (czyli tzw Picatinny). Jest nieco węższa, co powoduje luzy nawet przy mocnym dokręceniu. A to już nie za dobrze, szczególnie przy montażu celowników.
Do tego tak jak już wspominaliśmy, zamocowanie na niej kolimatora na stałe, powoduje od razu brak możliwości pełnego złożenia karabinka, co widać na dolnym zdjęciu. Wtedy jednym z możliwych rozwiązań jest właśnie montaż MCarbo. Innym montaż obrotowy Midwest Industries.
Możemy też wykorzystać boczne otwory montażowe w systemie M-Lok do umiejscowienia tam szyny offsetowej 45 stopni, i montażu na niej kolimatora. Będziemy mieli wtedy możliwość składania karabinka a z kolimatora będziemy korzystać po jego przechyleniu o kąt 45 stopni.
Drugi z dołączonych do kolimatora Vector Optics Scrapper montaży to montaż wysoki. Stworzony z myślą o platformie AR15 lub karabinkach do niej podobnych, gdzie przyrządy celownicze ze względu na osiowe ułożenie przewodu lufy i prowadnicy kolby, wymusza ich wysoki montaż. I to zarówno przyrządów mechanicznych jak i celowników optycznych.
Tak jak w przypadku prezentowanego na zdjęciach karabinku amerykańskiej firmy POF - Rebel w kalibrze .22 LR. To niezwykle ciekawa i bardzo dobrze wykonana jednostka, która jest idealna do tanich treningów i nauki obsługi broni. Górna szyna Picatinny poprowadzona przez cały Upper, rozciąga się od góry komory zamkowej do końca lufy (poza nią wystaje jedynie atrapa tłumika, której zadaniem jest ułatwienie przeładowania broni, przez cofnięcie części gazów).
Szyna jest monolityczna, tak więc kolimator, który nie ma ustalonej odległości od oka, możemy zamocować w dowolnym miejscu tej szyny. Montaż w części nad gniazdem magazynka, czyli w połowie broni, pozwala na idealne rozłożenie masy pomiędzy przednim a tylnym chwytem, a tym samym lepsze manewrowanie bronią. Dobrze zbalansowana broń wydaje się „lżejsza” niż jest w rzeczywistości a przez to łatwiej nią manewrować jak i dłużej nie odczuwać zmęczenia jej ciężarem.
Choć w tym wypadku jest on niewielki, to warto trzymać się prawidłowych nawyków. Również tych związanych z montażem celowników czy innych akcesoriów na broni. Dokładnie tak samo jak procedur bezpieczeństwa przy obsłudze broni. Jak mawiał pewien instruktor: wystrzelonej kulki już nie cofniesz… lepiej więc sprawdzić broń dwa razy. Taki dobry nawyk.
Wśród wyjątków sprawiających nieco więcej problemów, a może raczej - wymagających większego nakładu pracy, są karabinki platformy AK/AKM, które nie posiadają szyny Picatinny. Nie mają również prostego sposobu do jej montażu. Na zdjęciu widzicie polskiego AKM Sporter, na którym zamontowano szynę Picatinny do łoża przedniego nad szczerbinką. Karabin opisywaliśmy dokładnie w ostatnim odcinku blogu z cyklu „Custom Gun”.
Na platformie AK / AKM stosowanych jest kilka rozwiązań. Najczęściej montuje się szynę, tzw. jaskółczy ogon, na bocznej części komory zamkowej. Z kolei do niej montuje się szynę, która przechodzi nad pokrywę komory zamkowej i jest mocowana w systemie QD - szybkiego demontażu. Jest to niezbędne ze względu na dostęp do komory zamkowej w celu czyszczenia. Każdorazowo musimy wtedy zdemontować szynę, aby móc zdjąć pokrywę komory. Co nie sprzyja trzymaniu zera.
Inne sposoby to montaż szyny w miejscu szczerbinki. Po zamontowaniu na takiej szynie kolimatora, pozbywamy się całkiem niezłych przyrządów mechanicznych. Inne rozwiązanie to wymiana całej pokrywy komory zamkowej, na taką ze zintegrowaną szyną. Rozwiązanie takie dostarcza wiele firm, np. FAB Defense czy polska firma Łuszczek. Jednak pomimo stosowania docisków, nie gwarantują one idealnego trzymania zera. Zastosowane tu rozwiązanie wydaje się dość dobrym kompromisem. Na szynie mamy kolimator Vector Optics Scrapper Ultra Compact
Kolimatory wydają się wręcz stworzone do działania na platformie AR-15 ;-) Na żadnej innej broni nie są tak często i chętnie montowane, w dodatku w wielu wariantach. O czym przekonacie się już za moment. Ze względu na specyfikę tej platformy (oś przewodu lufy jest ułożona osiowo z prowadnicą kolby) mamy w AR-15 niewielki i bardzo dobrze kontrolowany odrzut, a co za tym idzie lepszą kontrolę nad bronią, z możliwością oddania szybszych i celniejszych strzałów. Oczywiście będzie tym lepiej, im więcej będziemy z nią trenować. Ta cecha konstrukcyjna wymusza jednak wyższy montaż przyrządów celowniczych, tak aby móc poprawnie się złożyć do strzału i z tych przyrządów korzystać.
Dlatego też każdy z celowników przeznaczonych do AR-15 montowany jest dość wysoko. Typowa wysokość osi optycznej (czyli wysokość od podstawy szyny RIS do osi lunety czy kolimatora) wynosi 1,5 cala (38 mm). Jak w każdym przypadku dokładniejsze dopasowanie jest kwestią indywidualną - są strzelcy którzy wolą odrobinę niższy montaż, inni zaś wyższy. Kolimatory Vector Optics przeznaczone na broń długą dostarczana są zarówno z montażem wysokim jak i niskim. Tak jest tez w przypadku zamontowanego tutaj, na Aero Precision Pro, kolimatorze pryzmatycznym Paragon Prism x3.
Ze względu na budowę kolimatora pryzmatycznego, musimy uwzględnić przy montażu stałą dla niego odległość od oka. Jak w przypadku lunet, których zresztą wiele cech ona posiada. Ma bowiem siatkę celowniczą trawioną we szkle, jak w najlepszych lunetach celowniczych. I choć siatka posiada kilka stopni podświetlenia, to również bez problemu możemy używać go bez zasilania. Znak jest wtedy czarny i również bardzo dobrze widoczny. Do tego sam kolimator jest mały, wręcz kompaktowy, lekki i dużo bardziej wytrzymały od lunety celowniczej.
Ta cecha sprawia, że kolimatory pryzmatyczne przebojem zdobywają rynek. Do tego posiadają najczęściej powiększenie większe niż x1 (choć są też kolimatory pryzmatyczne bez powiększenia). Typowo to powiększenie x3, choć są dostępne też z powiększeniem x4, x5 czy nawet x6. W przeciwieństwie do większości lunety celowniczych, które posiadają zmienne powiększenia, kolimator pryzmatyczny ma powiększenie stałe. I to chyba jego jedyna wada. Przy powiększeniu x3, tak jak w tym kolimatorze, możemy bardzo dobrze celować nawet obuocznie, na odległości od ok 7-10 m, czyli na dystansie bliskim, przez średni aż po daleki (nawet do 500-600m).
Nieco gorzej wypada on ze swoim powiększeniem w zwarciu, czyli w CQB. Dlatego też często przy użyciu kolimatora pryzmatycznego jako głównego celownika, stosuje się też mikro kolimator, jako celownik pomocniczy, dla najbliższego dystansu. Tak jest i w tym wypadku. Kolimator Frenzy-S został zamontowany na montażu offsetowym pod kątem 45 stopni w stosunku do osi celownika głównego. Aby z niego skorzystać wystarczy jedynie przechylić karabin, bez odrywania policzka od kolby. Jest to rozwiązanie szybkie i sprawdzone przez wielu strzelców. Choć nie jedyne.
Inna z możliwości to montaż mikro kolimatora nad kolimatorem pryzmatycznym. Kolimatory pryzmatyczne z większym powiększeniem jak x4 czy x5 posiadają najczęściej miejsce w górnej części swojej obudowy, przeznaczone właśnie na mały kolimator otwarty. W tym wypadku skorzystaliśmy z najnowszego montażu firmy Vector Optics, który pozwala zarówno na przesunięcie głównego celownika do tyłu (aby zapewnić dopasowanie odległości oka od kolimatora) oraz na dokręcenie do niego dodatkowego montażu bocznego, przeznaczonego wyłącznie pod kolimatory w standardzie RMSc, w tym na zamontowany tutaj Vector Optics Frenzy-S.
Taki setup (zestaw) sprawdza się znakomicie, jest przy tym kompaktowy i niezwykle lekki. Co przy budowie lekkiego karabinka ma spore znaczenie. Ten egzemplarz AR-15, pomimo iż posiada dwa kolimatory, w pełni obustronne (lub oburęczne jak w przypadku „zrzutu zamka”) manipulatory, kątowy chwyt przedni, podporę kciuka oraz latarkę ze zdalnym wyłącznikiem, waży bez magazynka 3,1 kg, a więc nawet mniej niż większość „gołych” AR-15. Noszenie i używanie go nawet przez cały dzień, nie jest zbyt męczące, dzięki jego niewielkiej masie. Do tego nie ma w nim żadnych kompromisów (poza oczywiście samą masą ;-) ).
Wspominaliśmy już o stałej odległości od oka, jaka występuje w kolimatorach pryzmatycznych (w terminologii anglojęzycznej parametr ten określa się jako „eye relief”). Na ogół jest to ok 70 mm (na zdjęciu powyżej to odległość od okularu celownika do palca wskazującego). Dla porównania w przypadku dobrej jakości lunet to ok 95-100 mm. Różnica spora. Wyjaśnia ona też taki a nie inny rodzaj i miejsce montażu celownika.
Jak pisaliśmy wcześniej, kolimator zapasowy może też być zamocowany nad celownikiem głównym. Tak jest w przypadku kolimatorów pryzmatycznych z większym powiększeniem (od 4 wzwyż), ale i jest to rozwiązanie często stosowane przy lunetach celowniczych. Tak jest też w przypadku montażu kolimatora Frenzy-X nad lunetą Vector Optics Continental 4-24x50 ARI SFP Tactical, na karabinie H&K MR308 w kalibrze .308 Win. Główna optyka również zamontowana jest na montażu wysokim.
Do tubusu lunety zamocowano dwie dodatkowe obejmy: jedna pod kolimator, z szyną RIS oraz z poziomiczką (niezwykle przydatną przy korzystaniu z dwójnogu i strzelaniu na dłuższy dystans), druga w przedniej części, jedynie z szyną RIS, umożliwiającą montaż dodatkowych akcesoriów, jak znaczniki czy kompaktowy dalmierz. Jak widzicie możliwości montażu kolimatorów na broni długiej jest całkiem sporo i zależą one od typu broni jak i przeznaczenia samego kolimatora (jako główny lub zapasowy celownik). Pełną gamę celowników optycznych Vector Optics z topowych linii z dożywotnią gwarancją, znajdziecie w naszym sklepie, do odwiedzenia którego serdecznie Was zapraszamy.
